Waarom je als trainer je eigen instrument bent

Waarom anekdotes en storytelling werken

Gebruik jij weleens anekdotes en storytelling tijdens een training? Dat is goed, toch? Maar waarom eigenlijk? Dit is een vraag die ik mijn trainees vaak stel om dit onderwerp te introduceren.

Hieronder een aantal antwoorden die ik vaak terugkrijg:

Omdat we als trainer een inhoudelijk punt willen maken. Vanuit de anekdote of het verhaal kan een conclusie worden getrokken die aansluit op de boodschap die we willen overbrengen, waar later naar verwezen kan worden.

• Omdat we de aandacht willen vasthouden. Het vertellen van verhalen is al duizenden jaren dé manier waarop mensen het snelst leren. Daarnaast word je brein geactiveerd; inleven in een verhaal zorgt voor de aanmaak van de neurotransmitter oxytocine. Dit is een stofje in je brein dat zorgt dat je je verbonden voelt met anderen; het maakt je meer empathisch en vatbaarder voor wat er wordt verteld.
• Omdat het ons als trainer ontspant. Doordat je je eigen verhaal vertelt, ben je minder geneigd om de draad kwijt te raken. Het is immers jouw verhaal.

Een minder genoemde reden, maar minstens net zo’n belangrijke is het tonen van jouw persoonlijkheid als trainer. Veel kundige trainers laten bar weinig van zichzelf zien en dat is zonde. Het tonen van wie je bent en waar je voor staat kan een (waardevolle) extra laag toevoegen aan de inhoud van je verhaal. Hierbij doel ik niet op het voeden van diens eigen ego, maar op een verbindende factor met de trainees. Zelfverheerlijking lijkt me eerder iets wat averechts werkt en wat je dus wil vermijden.

Op zoek naar jouw persoonlijkheid

Bij een typische kennismaking wordt er vaak gevraagd naar hobby’s, een laagdrempelige manier om kennis te maken met elkaar. Je zou kunnen stellen dat hobby’s of bezigheden enigszins oppervlakkige kenmerken van een persoonlijkheid zijn, maar niets is minder waar. Deze persoonlijkheidskenmerken zijn namelijk de kern van wie iemand is en hoe iemand in elkaar steekt. Volg je me nog? Tijd voor een voorbeeld!

In de buitenrand van de cirkel kan je Rob zijn hobby’s en nevenactiviteiten terugvinden. Dit is het antwoord dat hij gaf op de vraag: “Wat doe je graag in je vrije tijd?” Zoals je ziet, houdt Rob van Formule 1, mountainbiken, spendeert hij graag een 3e helft met mede-hobby-sporters en vertoeft hij graag in de Oostenrijkse Alpen. Op zaterdag spendeert hij menig uur als supporter van de hobby’s van zijn kinderen. Wat zegt dit over hem als persoon?  In de binnenste laag van de cirkel kan je zijn antwoord op de vraag “Wat zegt dit over jou?” terugvinden. Door naar zijn hobby’s te kijken en deze te ontleden is Rob tot een diepere binnenlaag gekomen.

Ik raad je aan om eens een dergelijke oefening te doen en van buiten naar binnen te werken. Wees bewust over welke kenmerken je (wel en niet) wil laten zien in jouw training en hoe je deze naar voren wil brengen. Daarnaast wil ik je adviseren om deze kenmerken te verbinden met het verhaal dat je wil vertellen of het punt dat je wil maken. Zie visualisatie.

We hebben hier 3 elementen:

• Wat is de boodschap van je verhaal? Oftewel, de content; bijvoorbeeld: leiders zijn visionair, besluitvaardig en empatisch.
• Het persoonlijkheidskenmerk van jezelf dat je wil gebruiken en uitdiepen; bijvoorbeeld: je bent een familiemens. Je gebruikt het plannen van je gezinsvakantie als leidraad voor jouw verhaal. 
• Het verhaal wat je wil vertellen om in te haken op het op de boodschap die je wil overbrengen; bijvoorbeeld: het plannen van de zomervakantie 2018 met je gezin gekoppeld aan de vraag wie de leiding nam.

Hieronder een voorbeeld vanuit een andere invalshoek:

• De boodschap: als klant vragen om korting in ruil voor inferieure kwaliteit is zinloos.
• Persoonlijkheid: je bent een levensgenieter en je komt regelmatig in Michelin-ster restaurants.
• Het verhaal: vragen om korting bij Michelin-ster restaurant voor een rauwe kipsalade.

Jouw persoonlijkheid, jouw kracht 

Welke verhalen zijn geschikt voor het overbrengen van jouw boodschap? Ga hier eens mee aan de slag en laat me weten hoe het je vergaat. Zet hem op!

Bonustips

• Laat meerdere kanten van jezelf zien, zodat je de verbinding aangaat met verschillende soorten mensen. Als je altijd vanuit ouderverhalen spreekt, dan is het lastig om een connectie te vormen met trainees die zelf geen kinderen hebben.
• Matcht jouw persoonlijkheid niet goed met de trainee? Probeer dan eens jouw verhaal vanuit een ander perspectief te vertellen. Bijvoorbeeld alsof een collega of klant het heeft meegemaakt. Zo maak je het de trainee makkelijker om binding te voelen met jouw verhaal.
• Een goed praktijkgericht verhaal zonder persoonlijkheidsuiting is op zijn tijd ook prima.